UGONJWA WA KIFUA KIKUU (TB) - CHANZO, DALILI NA TIBA YAKE

Katika kipengele cha Afya leo tutagusa kuhusiana na ugonjwa KIFUA KIKUU / TB.  Huenda umeshawahi kuusikia ama kuugua kama sio kumuuguza mwin...

Katika kipengele cha Afya leo tutagusa kuhusiana na ugonjwa KIFUA KIKUU / TB.  Huenda umeshawahi kuusikia ama kuugua kama sio kumuuguza mwingine.

Hivyo nikaona ipo haja kukudokeza japo kwa uchache dondoo za gonjwa hili.

        KIFUA KIKUU

Ni ugonjwa ambao husababishwa na bakteria wanaojulikana kama Mycrobacteria tuberculosis 

Virusi hivi vipo katika aina tofauti kama vile

Mycrobacteria tuberculosis - Husababisha Kifua kikuu, mycrobacteria leprae  -   Husababisha ugonjwa wa ukoma na mycrobacteria bovis  -   Huathiri ng'ombe na binadamu

Ugonjwa wa kifua kikuu ni miongoni mwa magonjwa matatu ambayo hutokea sana kwa masikini duniani (Disease of poverty). Magonjwa mengine ni UKIMWI na MALARIA.

Kifua kikuu huathiri kwa asilimia 98

Ukimwi huathiri kwa asilimia 95

Malaria huathiri kwa asilimia 90

       KUNA AINA 3 ZA KIFUA KIKUU

1. Active tuberculosis

Hiki ni kifua kikuu kinachosababisha madhara, hutokea pale ambapo bakreria waliopo mwilini wapo hai na wakati huo kinga ya mwili imeshindwa kuwadhibiti na hatimaye kusababisha madhara.

Mtu huyu anaweza kumuambukiza yeyote kwa njia ya hewa au majimaji kama vile kupiga chafya, kutema makohozi n.k

         Pitia makala hii

FAIDA 8 ZA KULA MATANGO

2. Inactive tuberculosis

Hiki ni kifua kikuu ambacho hakiwezi kusababisha madhara kwa mtu mwingine, kwa kitaalamu aina hii hujulikana kama LATENT TB.

Hapa ni kwamba kinga ya mwili ya muhusika imeweza kuwazuwia bakteria kuweza kumuambukiza mtu mwingine. Mtu mwenye Latent TB huwa mara nyingi haoneshi dalili na wala hajiskii kuumwa.

3. Milliary tuberculosis

Huu ni ugonjwa uliosambaa mwilini na hutokea pale ambapo kinga ya mwili imepungua na kusababisha ugonjwa wa kifua kikuu na kuenea kupitia damu na sehemu nyingine za mwili kama vile mishipa ya fahamu, mifupa, kibofu cha mkojo, ngozi, mfumo wa uzazi, viungo vya uzazi n.k

Ambapo husababisha homa, kupuungua hamu ya kula na kupunguza uzito.

DALILI ZA KIFUA KIKUU

Ugonjwa huu huathiri sehemu ya juu ya mapafu na kusababisha kikohozi cha kawaida ambacho baadaye huweza kuongezeka na kuwa kikohozi cha damu au makohozi mazito. Lakini pia homa pamoja na kukosa hamu ya kula sambamba na kutokwa jasho jingi.


Dalili nyingine ni pamoja na;-


• Maumivu makali ya kichwa
• Kupumua kwa shida
• Maumivu ya kifua

VIHATARISHI VYA KIFUA KIKUU

Watu hawa wapo hatarini zaidi kupata maambukizi ya Kifua kikuu

• Uzee (Wazee)
• Magonjwa yanayoathiri kinga ya mwili kama kisukari
• Wagonjwa wa Ukimwi
• Umasikini (Hali duni ya maisha)
• Unywaji pombe kupitiliza
• Kuishi sehemu zenye mlundikano mkubwa wa watu
• Utapia mlo
• Baadhi ya dawa za maumivu ya mifupa (athritis)
• Wahudumu wa afya

         Pita na hapa

HASARA 5 ZA KUKAA CHINI MUDA MREFU

TIBA

Tiba ya kifua kikuu ipo, ni dawa ambazo mgonjwa atatumia kwa muda wa miezi sita mpaka tisa. Kwa miezi miwili ya kwanza mgonjwa atatumia dawa ya Rifampicin na pyrazinamide na miezi minne atatumia Isioniazid, Rifampicin na ethambutol. 

KUJIKINGA NA KIFUA KIKUU

• Ziba pua na mdomo wakati wa kupiga chafya 

                      

         Makala hii ni muhimu kwako

SULUHISHO LA KIPANDAUSO (NJIA 7 ZA ASILI)

Mazoezi ya mara kwa mara ili kuimarisha kinga ya mwili

Kuishi katika nyumba yenye mfumo mzuri wa kuingiza hewa. Iwe na madirisha na milango mikubwa

Kutumia dawa maalum ya Isoniazid kwa wenye hatari ya kuambukizwa ugonjwa huu

Kupata usingizi wa kutosha

Chanjo ya Kifua kikuu ipo na inafanya kazi na imesaidia watu wengi

Imarisha kinga ya mwili kwa kula vyakula vyenye virutubisho muhimu kwa afya bora

Asante sana kwa kuwa nasi, unaweza kutuwekea maoni yako hapa chini juu ya hiki ambacho tumekifanya.